In de afgelopen 15 jaar zijn wij in onze fraude- en integriteitsonderzoeken vaak dezelfde dingen tegengekomen. Dezelfde motieven, dezelfde werkwijzen. Veel niet-integer gedrag en frauduleus handelen binnen organisaties had kunnen worden voorkomen óf had eerder ontdekt kunnen worden. Natuurlijk is elk rechercheonderzoek anders. Organisaties verschillen, mensen verschillen. Maar regelmatig zien wij toch gelijkenissen in de handelswijze bij onderzoeken naar fraude en andere onregelmatigheden. En dát levert natuurlijk informatie op waar je als organisatie iets mee kunt.

Interne en externe druk
Allereerst zijn daar de motieven. Vanuit de fraudedriehoek weten we dat interne druk (bonusstructuren, prestatiedruk) en externe druk (financiële problemen, verslavingen, boven de stand leven) vaak de basis vormen van iemands beweegredenen om ‘in de fout te gaan’. We hebben regelmatig medewerkers aan tafel die kleine of grote financiële problemen hebben, onder druk van de organisatie creatief zijn geworden in het behalen van doelstellingen of gewoonweg mee willen doen met de rest als het gaat om hun uitgavenpatroon. Onze ervaring leert dat er ook sprake kan zijn van andere drijfveren als hang naar status, een situatie waar men langzamerhand inrolt (men begint klein, het eindigt groot) of het beeld ‘dat het kan’.

Gelegenheid maakt de dief
Het tweede aspect van de fraudedriehoek – gelegenheid – is ook interessant. Het ontbreken van controle en toezicht binnen de organisatie wordt vaak ingegeven door onderbezetting of door een focus van de organisatieleiding op die afdelingen of projecten waar het rendement ondermaats is. Het ontbreken van een structureel vier-ogen-principe en/of functischeiding is in onze onderzoeken een terugkerende factor.

Eigen gedrag goed praten
Dan misschien wel het meest interessante onderdeel van de belevingswereld van fraudeurs: de rechtvaardiging of rationalisering. Fraudeurs zien allerlei reden om goed te praten wat ze aan het doen zijn. Uitblijven van in hun ogen hoognodige of verdiende salarisverhogingen, een directeur die het ook niet zo nauw neemt met de regels of de overtuiging dat ‘iedereen het doet’.

Wat kan Signum Interfocus voor u betekenen?
Met onze ervaringen en de parallellen in fraude– en integriteitsonderzoeken gaan wij na elk onderzoek terug aan tafel bij onze opdrachtgevers. Dan kijken we samen hoe we er voor kunnen zorgen dat toekomstige fraude gevallen zo veel mogelijk uitblijven. En dat kan. Door integriteit- en frauderisico’s in kaart te brengen, ze terug te dringen en het bewustzijn en de integriteitscultuur binnen de organisatie te versterken, wordt de kans op herhaling aanzienlijk kleiner. Helemaal voorkomen kun je het natuurlijk nooit, maar in de wetenschap dat je er veel aan hebt gedaan, is het – volgens onze opdrachtgevers – toch een stuk prettiger ondernemen.

We denken ook graag met u en uw organisatie mee, bijvoorbeeld door eens met u te ‘sparren’.